Przezskórna naprawa niedomykalności zastawki mitralnej (mitral regurgitation, MR) przy pomocy systemu MitraClip to minimalnie inwazyjna metoda leczenia ciężkiej, czynnościowej MR u pacjentów wysokiego ryzyka operacyjnego. Czynnościową MR najczęściej obserwuje się w przypadkach znacznego powiększenia wymiarów i zaburzenia czynności skurczowej lewej komory serca. Może ona występować również w następstwie powiększenia lewego przedsionka i poszerzenia pierścienia mitralnego u pacjentów z długotrwałym migotaniem przedsionków, u których frakcja wyrzutowa lewej komory jest prawidłowa (tzw. „przedsionkowa” MR). Ta forma MR występuje u 3% do 15% pacjentów z migotaniem przedsionków i pogarsza rokowanie. Niewydolność serca z zachowaną frakcją wyrzuową lewej komory także może prowadzić do rozwoju „przedsionkowej” MR wskutek zwiększonego ciśnienia napełniania w lewym przedsionku. Aktualne wytyczne nie zawierają zaleceń, jak najlepiej leczyć „przedsionkową” formę czynnościowej MR.
Podczas kongresu EuroPCR 2022 zaprezentowano wyniki analizy danych pochodzących z badania rejestrowego MITRA TUNE, do której włączono 87 pacjentów z przetrwałym lub utrwalonym migotaniem przedsionków, zachowaną frakcją wyrzutową lewej komory, bez strukturalnych nieprawidłowości płatków i z co najmniej umiarkowaną czynnościową MR, leczonych z wykorzystaniem MitraClip w 7 ośrodkach włoskich. Średni wiek włączonych do badania pacjentów wynosił 81 lat, 61% stanowiły kobiety. Przed zabiegiem, dwie trzecie pacjentów miało ciężką czynnościową MR (4+) i objawy niewydolności serca w klasie III lub IV według NYHA.
30-dniowy sukces proceduralny osiągnięto w 80%, a 30-dniowa śmiertelność z jakiejkolwiek przyczyny wyniosła 5,0%. Szacowany dwuletni okres wolny od zgonu z jakiejkolwiek przyczyny i z przyczyn sercowo-naczyniowych wyniósł odpowiednio 60% i 77%, podczas gdy okres wolny od hospitalizacji lub zgonu z jakiejkolwiek przyczyny wyniósł 55%. U 47 z 53 pacjentów (89%), od których dostępne były dane echokardiograficne, nastąpiła poprawa stopnia MR (≤ 2+) przez medianę 371 dni. Podobnie, 48 z 61 pacjentów (79%), od których dostępne były dane kliniczne, miało objawy w klasie I/II według NYHA przez medianę obserwacji 489 dni. Analiza echokardiograficzne wymiarów lewego przedsionka i pierścienia mitralnego wykazała, że zastosowanie MitraClip było związane z korzystnym remodelingeim tych struktur anatomicznych. Stopień MR ≥2+ i średnica pierścienia zastawki mitralnej >35 mm były niezależnymi predyktorami śmiertelności ogólnej i hospitalizacji z powodu niewydolności serca w analizie wieloczynnikowej, zwiększając ryzyko niekorzystwnego rokowania odpowiednio 5.4-krotnie i 4.2-krotnie.
Podsumowując, u pacjentów z migotaniem przedsionków, zachowaną funkcją skurczową lewej komory i wtórną MR wskutek powiększenia lewego przedsionka, zastosowanie MitraClip prowadziło do istotnego zmniejszenia stopnia MR i jej objawów klinicznych, a także zmniejszenia wymiarów lewego przedsionek i pierścienia mitralnego. Wydaje się, że „przedsionkowa” postać czynnościowej MR jest potencjalnie nowym wskazaniem do naprawy zastawki mitralnej przy pomocy MitraClip. Ograniczeniem przedstawionej analizy jest jej retrospektywny charakter oraz mała grupa badana. Ponadto zaobserwowana poprawa stopnia MR (≤ 2+) może być niewystarczająca z klinicznego punktu widzenia, biorąc pod uwagę poprzednie wyniki badań wskazujące, że najlepsze rokowanie mają pacjenci z resztkowym MR stopnia 1+. Wprowadzenie urządzeń MitraClip nowej generacji ma szansę pomóc osiągnąć jeszcze lepsze wyniki leczenia, a także rozszerzyć dotychczasowe wskazania do stosowania tej interwencji.
