Na łamach czasopisma EuroIntervention opublikowano wyniki retrospektywnej analizy przeprowadzonej w Columbia University Medical Center, której celem była ocena wpływu morfologii zmian de novo w ujściu prawej tętnicy wieńcowej (RCA) na odległe wyniki kliniczne po implantacji stentów uwalniających lek (DES). Kluczowym elementem badania było zastosowanie ultrasonografii wewnątrznaczyniowej (IVUS), umożliwiającej precyzyjną klasyfikację zmian anatomicznych przed przezskórną interwencją wieńcową (PCI).
Do analizy włączono 170 pacjentów poddanych PCI z użyciem IVUS w latach 2005–2020. Zmiany ostialne, zlokalizowane ≤3 mm od ujścia RCA, sklasyfikowano do trzech grup: izolowane zmiany ograniczone wyłącznie do ostium (n=20), zmiany z obecnością guzków wapiennych – calcified nodules CN (n=81) oraz rozlane zmiany bez CN (n=69). Izolowane zmiany definiowano jako ograniczone do 10 mm od ujścia, bez dalszego zajęcia naczynia. CN określano jako nieregularne, wypukłe struktury wapienne obecne w obrębie blaszki miażdżycowej, najczęściej towarzyszące rozlanej chorobie.
Analiza wykazała istotne różnice morfologiczne i kliniczne pomiędzy badanymi grupami. Pacjenci z CN byli istotnie statystycznie starsi, natomiast izolowane zmiany częściej występowały u kobiet. Obrazowanie IVUS ujawniło, że zmiany z CN cechowały się większym ładunkiem wapnia obejmującym cały przekrój naczynia, większą objętością blaszki miażdżycowej oraz bardziej zaawansowaną miażdżycą, a także gorszym rozprężeniem stentu oraz mniej korzystnym wskaźnikiem ekscentryczności. Poważne zdarzenia sercowo-naczyniowe (TLF, ang. target lesion failure) zdefiniowano jako: zgon sercowy, zawał mięśnia sercowego w obrębie naczynia docelowego, potwierdzoną zakrzepicę w stencie oraz konieczność rewaskularyzacji zmiany docelowej wywołaną niedokrwieniem.
W dwuletniej obserwacji najwyższy odsetek nieskuteczności terapii w obrębie zmiany poddanej interwencji (TLF) odnotowano w grupie CN (21,6%), w porównaniu do 8,2% w grupie z rozlanymi zmianami oraz 0% w grupie izolowanych zwężeń ostialnych (p=0,04). W analizie wieloczynnikowej obecność CN stanowiła niezależny czynnik wystąpienia TLF (HR 9,97; 95% CI: 2,31–43,0; p=0,002). Dodatkowymi czynnikami ryzyka były przewlekła choroba nerek oraz starszy wiek, natomiast młodszy wiek wykazywał działanie ochronne.
Wnioski z badania wskazują, że zmiany ostialne RCA nie stanowią jednorodnej jednostki chorobowej, a ich precyzyjna ocena za pomocą IVUS ma istotne znaczenie prognostyczne. Obecność CN wiąże się z wyższym ryzykiem niepowodzenia terapii DES, co może być skutkiem masywnych zwapnień w naczyniach wieńcowych, prowadzących do nieodpowiedniej geometrii zmiany przyczyniającej się do wystąpienia zjawiska malapozycji stentu oraz utrudnionego rozprężenia stentu. Z kolei izolowane zmiany ostialne, częściej występujące u kobiet, cechowały się brakiem niekorzystnych zdarzeń klinicznych i mogą odzwierciedlać bardziej korzystną anatomię, a tym samym większą skuteczność leczenia.
Z praktycznego punktu widzenia dane te podkreślają zasadność rutynowego stosowania IVUS podczas interwencji wieńcowych w rejonie ujścia RCA. Pozwala to na precyzyjne dostosowanie strategii zabiegowej do typu morfologii zmiany, co może znacząco poprawić długoterminowe rokowanie. Autorzy rekomendują dalsze, wieloośrodkowe badania z większą liczbą pacjentów i ujednoliconym protokołem, w celu optymalizacji leczenia zmian ostialnych RCA.
Interpretując wyniki badania należy uwzględnić jego retrospektywny charakter oraz objęcie obserwacją ograniczoną liczbę pacjentów w poszczególnych podgrupach. Ponadto techniki zabiegowe stosowane w 2005 roku różnią się od obecnych metod terapeutycznych, co może ograniczać możliwość uogólnienia uzyskanych wyników.
*Zmodyfikowano na podstawie: Yamamoto K. et al., EuroIntervention. 2024;20: e207–e215. doi:10.4244/EIJ-D-23-00406
Źródła
Yang, T., Chen, J., Fu, X., Xu, C., Liu, X., Fu, P., & Niu, T. (2025). Predictive Effect of Atypical Right Bundle-Branch Block on In-Hospital Sudden Cardiac Death and Cardiac Rupture and Long-Term Prognosis in Patients With Acute Myocardial Infarction Who Underwent Percutaneous Coronary Intervention. Journal of the American Heart Association, 14(5). DOI: 10.1161/JAHA.124.03834
