Przezskórna naprawa niedomykalności zastawki mitralnej (ang. mitral regurgitation, MR) metodą „brzeg do brzegu” (ang.transcatheter edge-to-edge repair, TEER) przy pomocy systemu MitraClip jest uznaną, alternatywną dla chirurgicznej interwencji na zastawce mitralnej formą terapii u pacjentów z przeciwwskazaniami do operacji lub obciążonych dużym ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowych.
Podczas kongresu American College of Cardiology (ACC) 2023 zaprezentowano wyniki 5-letniej analizy danych pochodzących z randomizowanego, kontrolowanego badania COAPT, do którego włączono 614 pacjentów (średnia wieku 72 lata, 36% kobiet). Pacjentów losowo przydzielono do grupy TEER z zastosowaniem systemu MitraClip jako uzupełnienia optymalnego leczenia farmakologicznego (grupa badana, n = 302) oraz samego leczenia farmakologicznego (grupa kontrolna, n = 312). Do badania włączono pacjentów z niewydolnością serca z obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory (średnia EF 31%), umiarkowaną lub ciężką wtórną MR [średnia efektywna powierzchnia ujścia fali zwrotnej (ERO) 0,40 cm2] i utrzymującymi się objawami niewydolności serca pomimo optymalnej farmakoterapii.
Pierwszorzędowym punktem końcowym był roczny wskaźnik hospitalizacji z powodu niewydolności serca, który wyniósł 33,1% rocznie w grupie badanej i 57,2% rocznie w grupie kontrolnej w 5-letniej obserwacji (HR 0,53; 95% CI 0,41-0,68). Śmiertelność z jakiejkolwiek przyczyny wyniosła 57,3% w grupie badanej i 67,2% w grupie kontrolnej (HR 0,72; 95% CI, 0,58-0,89). Powikłania związane z implantowanym urządzeniem wystąpiły u czterech z 293 leczonych pacjentów (1,4%) w grupie badanej, przy czym wszystkie miały miejsce w ciągu 30 dni po zabiegu.
Podsumowując, u pacjentów z wtórną umiarkowaną lub ciężką niedomykalnością zastawki mitralnej i obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory, u których objawy utrzymywały się pomimo optymalnej farmakoterapii, TEER z zastosowaniem MitraClip wiązała się z 47% redukcją hospitalizacji z powodu niewydolności serca oraz 28% redukcją śmiertelności z jakiejkolwiek przyczyny w 5-letniej obserwacji. Wyniki te potwierdzają uprzednio opublikowane, 2-letnie obserwacje dotyczące korzyści z zastosowania TEER w leczeniu wtórnej MR, stojąc jednocześnie w sprzeczności z wynikami badania MITRA-HF, w którym nie wykazano korzyści z powyższej formy leczenia w nieco innej subpopulacji pacjentów (chorzy z obniżoną frakcją wyrzutową i powiększoną lewą komorą). Należy zauważyć, że odsetek pacjentów, którzy zmarli lub byli hospitalizowanych z powodu niewydolności serca w grupie TEER był niezwykle wysoki (73,6%), chociaż niższy niż w grupie kontrolnej (91,5%). Ponadto 45% pacjentów początkowo zakwalifikowanych do grupy kontrolnej zostało poddanych TEER po 2 latach od włączenia do badania, a kolejnych 25% pacjentów było wykluczonych z analizy ze względu na brak danych odnośnie obserwacji odległych. Biorąc pod uwagę istotny postęp w farmakoterapii i elektroterapii niewydolności serca w ostatnich latach, a jednocześnie niekorzystne rokowanie w tej trudnej populacji chorych, konieczne są dalsze badania dotyczące optymalnej identyfikacji pacjentów z wtórną MR, którzy mogliby odnieść długoterminowe korzyści z TEER.
